Kapitały i fundusze banku jako spółki akcyjnej
Kapitał założycielski banku działającego jako spółka akcyjna musi odpowiadać założonej działalności banku. Minimum kapitałowe to równowartość w złotych 5 mln EU.
Wymogi jakościowe dotyczące pochodzenia kapitału są następujące:
- nie może więcej niż 50% kapitału pochodzić od jednego założyciela,
- wkłady niepieniężne pokrywają do 15% kapitału; wyjątki za zgodą nadzoru bankowego, wkładem niepieniężnym może być tylko to, co jest wykorzystywane w działalności bankowej; nie można wnieść wkładu pochodzącego z kredytu lub pożyczki (obciążonego),
- nie mogą być wnoszone wkłady niewiadomego pochodzenia.
Kapitały:
- zakładowy – suma wartości nominalnej akcji; tworzony w chwili zakładania spółki; powinien być opłacony już w chwili założenia banku;
- zapasowy – składa się z odpisów z zysku; muszą być one dokonywane we wszystkich latach z zyskiem, aż kapitał zapasowy nie osiągnie 1/3 kapitału zakładowego; może być pomniejszony na pokrycie strat lub przeznaczony na inne cele;
- rezerwowe – dobrowolne, na pokrycie strat, z odpisów z zysku.
W celu zabezpieczenia bezpieczeństwa ekonomicznego banki są obowiązane posiadać fundusze własne, dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności. Fundusze własne są to fundusze podstawowe oraz fundusze uzupełniające, które nie mogą stanowić więcej niż 50% funduszy własnych.
Fundusze podstawowe:
- fundusze zasadnicze – kapitał zakładowy, kapitał zapasowy, kapitały rezerwowe,
- pozycje dodatkowe – fundusz ogólnego ryzyka, niepodzielony zysk z lat ubiegłych (są obligatoryjne i dobrowolne odpisy na kapitał zapasowy; wypłata dywidendy dla akcjonariuszy, a jeżeli nie to zostaje nie podzielony zysk i zwiększa fundusze podstawowe – aby podnieść współczynnik wypłacalności)
- pozycje pomniejszające.
Fundusze uzupełniające:
- zawsze – kapitał z aktualizacji wyceny majątku trwałego,
- za zgodą KNB – zobowiązania podporządkowane – fundusze włożone do banku na określonych warunkach: środki przyjęte na co najmniej 5 lat, czyli zwrotność środków; nie mogą być wycofane przed upływem terminu umownego; podlegają zwrotowi w ostatniej kolejności upadłość banku; nie mogą być w żadem sposób zabezpieczone. Są one bardzo niekorzystne dla tego, kto je wnosi (np. bank zagraniczny do swojego banku filialnego)
Suma funduszy własnych banku stanowi podstawę obliczania współczynnika wypłacalności każdego banku komercyjnego. Nie może ona wynosić mniej niż 8% aktywów i zobowiązań pozabilansowych banku. W nowo utworzonych bankach współczynnik ten powinien kształtować się na poziomie co najmniej 15%.