Cele i kontrola w controllingu operacyjnym cz. 2

Rachunek kosztów zmiennychdostarcza informacji wymaganych do analizy progu rentowności. Służy on również danymi do optymalizacji programu sprzedaży, oceny opłacalności towarów itp. Stanowi również punkt wyjścia do rozwoju wielopoziomowych systemów rachunku kosztów i przychodów.


Próg rentowności tzw. próg zrównania, w którym realizowane przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają poniesione na ich uzyskanie koszty. Przedsiębiorstwow tym punkcie nie osiąga zysków, ale i nie ponosi strat. Każda wielkośćobrotów uzyskana ponad wyznaczony próg rentowności gwarantuje firmie osiągnięcie zysków. Próg rentowności może być wyznaczony ilościowo, jak iwartościowo. Może on również informować, jaką część zdolności produkcyjnych trzeba wykorzystać, aby zrównoważyć poniesione koszty.

Analiza progu rentownościopiera się na podziale ogółu kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwona koszty stałe - niezależnych od wielkości produkcji - oraz zmienne - zależne od kosztów produkcji. W analizie progu rentowności przyjmuje siępewne założenia upraszczające, co do poziomu ceny i kosztów w okresie obliczania.

Rachunek odpowiedzialności jest rozumiany jakorachunek, który służy głównie sporządzaniu raportów z wykonania budżetów dla dość krótkich okresów czasu przez ośrodki odpowiedzialności, które informują odpowiedzialne za wyniki osoby o odchyleniach od wielkości planowanych ujętych w budżetach; może być rozumiany jako system grupowania oraz przedstawiania informacji, które uwzględniają zakres uprawnień i odpowiedzialności poszczególnych centrów

Do najważniejszych zadań rachunku odpowiedzialności należy zaliczyć:
-wspomaganie naczelnego kierownictwa w motywowaniu, kontrolowaniu i wynagradzaniu kierowników ośrodków odpowiedzialności na podstawie odpowiednich parametrów ekonomicznych
- ustalenie efektywności zarządzania powierzonymi obszarami działalności przez kierowników z punktu widzenia wykorzystania zasobów
- umożliwienie porównania ośrodków odpowiedzialności między sobą w danym przedsiębiorstwie jak i zkonkurencją przejęcie zarządzania operacyjnego przez kierowników centrów odpowiedzialności
- umożliwienie szybkiego reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu

Analiza odchyleńto ustalenie przyczyn odchyleń w celu podjęcia działań naprawczych. Polega na przeciwstawieniu wielkościom planowanym wyników faktycznych i,po ich wzajemnym porównaniu, na wskazaniu zaistniałych odchyleń oraz ich przyczyn. Prawidłowo przeprowadzona analiza odchyleń wskazuje tylko te odchylenia i ich przyczyny, które swoimi decyzjami spowodował kierownik ocenianego centrum odpowiedzialności, nazywając je odchyleniami kontrolowanymi. Jest ona traktowana jako jeden z kluczowychinstrumentów kontroli wyników, stosowanym podczas oceny realizacji planów przedsiębiorstwa podejmowanej w trzech fazach: rozpoznania (stwierdzenia, czy i gdzie powstało odchylenie), diagnozy (analizy, poznania przyczyn) oraz terapii (jakie przedsięwziąć środki działania).

Zrównoważona karta wynikówjest systemem pomiaru efektywności przedsiębiorstwa w wielu perspektywach, pozwalającym przetłumaczyć wizję i strategię na mierzalnecele. Dzięki temu możliwe jest powiązanie codziennych działań i czynności operacyjnych wszystkich działów przedsiębiorstwa i wszystkich pracowników ze strategicznymi celami przedsiębiorstwa. Karta określa związki między inwestycjami w rozwój firmy, efektywności procesów a wynikami rynkowymi i finansowymi. Jeżeli jest dobrze zbudowana, pozwala również kierować i stymulować zmiany potrzebne dla powodzenia obranej strategii. Karta kładzie nacisk na realizację celów finansowych, lecz uwzględnia także czynniki wpływające na osiągnięcie tych celów (czynnikiprzyszłego sukcesu).