BFG jest państwową osobą prawną, instytucją prawno – finansową, która ze względu na wyodrębnienie majątku ze Skarbu Państwa oraz nadanie jej osobowości prawnej upodabnia się do osoby typu fundacyjnego. Jest to więc państwowa jednostka organizacyjna wypełniająca funkcje organów państwa.

Podstawowymi zadaniami BFG są:
- ochrona wkładów pieniężnych na rachunkach bankowych osób fizycznych oraz innych podmiotów, które powierzają pieniądze bankom jako instytucjom zaufania publicznego,
- udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności i podejmują samodzielną sanację,
- wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi,
- gromadzenie informacji oraz bieżąca i okresowa analiza rozwoju sytuacji finansowej banków ukierunkowana na podejmowanie inicjatyw oraz działań zapobiegających pogłębianiu się występujących zagrożeń.

Zadaniami określonymi w ustawie o BFG są:
- określanie na dany rok wysokości środków wyodrębnionych na podmioty objęte systemem gwarantowania, w związku z obowiązkiem tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych,
- wykonywanie obowiązków wynikających z gwarantowania środków pieniężnych na zasadach określonych w ustawie,
- gromadzenie i analizowanie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania, nadzór nad umownym systemem gwarantowanych środków pieniężnych,
- udzielanie zwrotnej pomocy finansowej (także na warunkach korzystniejszych niż ogólnie stosowane) w przypadku powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków, w formie pożyczek, gwarancji i poręczeń,
- nabywanie wierzytelności banków, w których powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności,
- kontrola nad prawidłowością wykorzystania pomocy,
- kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania, w sytuacjach określonych w ustawie,
- określanie wysokości obowiązkowych opłat rocznych, wnoszonych przez podmioty objęte systemem gwarantowania na rzecz Funduszu.

Organami Funduszu są: Rada Funduszu i Zarząd Funduszu. Osoby pełniące funkcje w organach Funduszu nie mogą pełnić funkcji w organach lub być pracownikami banków. Zakres wprowadzonych ograniczeń wobec osób pełniących funkcje w organach BFG jest stosunkowo wąski.

Rada Funduszu składa się z przewodniczącego oraz 9 członków, posiadających odpowiednie wykształcenie wyższe i doświadczenie zawodowe. Kadencja Rady Funduszu trwa 4 lata. Przewodniczącego rady Funduszu powołuje i odwołuje Prezes RM na uzgodniony wniosek Ministra Finansów i Prezesa NBP. Członków Rady Funduszu powołuje i odwołuje:
- Minister Finansów – 3
- Prezes NBP – 3
- Związek banków Polskich – 3

Rada Funduszu sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością Funduszu. Do zadań Rady ponadto należy:
- wykonywanie nadzoru nad działalnością zarządu Funduszu,
- uchwalanie planów działalności i planu finansowego Funduszu,
- przekładanie RM sprawozdania z działalności Funduszu za rok poprzedni,
- zatwierdzanie wniosków Zarządu w sprawie zaciągania kredytu,
- określanie, na wniosek zarządu Funduszu, wysokości obowiązkowej opłaty rocznej uiszczane przez podmioty objęte systemem gwarantowania na rzecz Funduszu oraz wysokości funduszu ochrony środków gwarantowanych,
- określanie zasad i form udzielania pomocy finansowej podmiotom objętym systemem gwarantowania,
- określanie zasad i form zabezpieczania i dochodzenia zwrotu środków należnych Funduszowi z tytułu udzielania pomocy,
- ustalanie wynagrodzeń członków Zarządu Funduszu,
- reprezentowanie Funduszu w jego stosunkach prawnych z członkami Zarządu, w szczególności powoływanie, zawieszanie w czynnościach i odwoływanie członków Zarządu,
- uchwalanie regulaminu określającego organizację pracy oraz zasady i tryb działania Zarządu Funduszu.

Wymienione wyżej zadania podzielić można na trzy grupy:
1) uprawnienia nadzorcze Rady nad działalnością Zarządu,
2) uprawnienia Rady związane realizacją celów ustawowych BFG,
3) uprawnienia Rady związane z określaniem bieżących kierunków działalności i gospodarki finansowej BFG.

Zarząd Funduszu kieruje Funduszem i reprezentuje go na zewnątrz. Do zadań Zarządu Funduszu należy:
- opracowywanie projektów planów działalności i planu Finansowego Funduszu,
- gospodarowanie środkami Funduszu, z zastrzeżeniem uprawnień Rady Funduszu,
- składanie Radzie Funduszu kwartalnych i rocznych sprawozdań z działalności,
- składanie wniosków do rady Funduszu w sprawie zaciągania kredytu,
- wykonywanie innych czynności nie zastrzeżonych dla Rady Funduszu.

Wymieniony katalog zadań Zarządu obejmuje uprawnienia: planistyczne, uchwałodawcze, kontrolne oraz informacyjne. Rada i Zarząd BFG wykonują swoje funkcje przy pomocy Biura.